Hoe maak je de perfecte kaasplank?

Kaasplank

Een kaasplankje is altijd lekker en superhandig. Ik zet het vaak neer op verjaardagen en feestdagen of we borrelen er gewoon gezellig mee als er visite langskomt. Niet alle soorten kaas zijn geschikt voor iedereen. Hoe zit het met kinderen en zwangere vrouwen? Wat kan wel en niet? Hoe maak je de perfecte kaasplank?

En welke wijn drink je erbij? In dit artikel lees je hoe je in 6 stappen de perfecte kaasplank samenstelt en vind je antwoorden op al jouw vragen.

Variatie in kaas

Een kaasplank draait nou eenmaal om kaas, dus laten we daarmee beginnen! Voor een heerlijke smaaksensatie is het belangrijk om te variëren met verschillende soorten kazen. Zo heb je hard, zacht, jong, en oud. Daarnaast zijn er verschillende texturen in kazen, namelijk die van koe-, schapen- of geitenmelk. Ik kies meestal vijf verschillende kazen totaal. De rest van de plank vul ik op met andere lekkernijen.

Stap 1: Kaassoorten kiezen

Er zijn enorm veel verschillende soorten kaas. Maar welke kaassoorten leg je nou neer bij het maken van de perfecte kaasplank? Om het makkelijker voor jullie te maken, heb ik de meest toegankelijke kazen ingedeeld in de onderstaande vijf categorieën. Uit elke categorie kies je één kaas voor op jouw kaasplank. Soms vind ik het leuk om bijvoorbeeld alleen maar Franse kazen te kiezen en soms combineer ik kazen uit allerlei verschillende landen. De kazen leg je neer op smaak, oplopend van licht naar zwaar en van romig naar pittig. De onderstaande categorieën heb ik op basis van smaak gesorteerd.  Zo kan je er uit elke categorie eentje kiezen (bovenaan beginnen) en ze gelijk op die volgorde op de plank neerleggen. 

Romige kazen

• Smeerbare geitenkazen
• Roomkaas met kruiden, zoals Boursin of Paturain
• Roomkaas met walnoten, zoals Rambol
• Oude smeerkaas, zoals Old Amsterdam smeerkaas
• Chili-smeerkaas, voor een aparte twist
• Normale smeerkaas (voor de kids)

Harde kazen

• Parmigiano Reggiano, een scherpe Italiaanse kaas
• Manchego, een Spaanse kaas met nootachtige tinten
• Oude Goudse Boerenkaas, lichtpittig en sterk
• Pecorino, een pittige Italiaanse schapenkaas
• Geitenkaas, nootachtig en zoet

Witte korstkazen

• Roombrie, een Franse kaas met een redelijk zachte, maar volle smaak
• Brie de Meaux, een Franse kaas met een pittige, robuuste smaak
• Comté, een Franse kaas met een nootachtige smaak en het aangename, romige karakter
• Camembert, een Franse romige kaas, die soms een tikje pittig is

Blauwader kazen

• Morbier, een halfharde Franse kaas met een licht pikante smaak
• Cambozola, een Duitse romige kaas met een klein pitje van de blauwschimmel
• Roquefort, een Franse blauwschimmelkaas, zilt pittig en complex
• Blue Stilton, een Engels kaas met een pittige smaak
• Gorgonzola, een Italiaanse kaas van koemelk, scherp van smaak

Rode korstkazen

• Taleggio, een Italiaanse kaas, zacht en zoet
• Chaumes, een romige Franse kaas met een niet al te sterke smaak
• Port-du-Salut, een Franse kaas met een zachte toegankelijke smaak
• Reblochon, een Franse kaas met een licht pittige smaak

Stap 2: kies (eventueel) wat vleessoorten

Kaas is natuurlijk het hoofdingrediënt van de kaasplank, maar kaas gaat ook erg goed samen met vleeswaren. Aanraders voor op de plank zijn bijvoorbeeld plakjes gedroogde vleessoorten zoals fuet, serranoham en salami.

Stap 3: kies de juiste toastjes en broodjes

Veel mensen vinden het lekker om kaas of vlees te eten op een toastje of een stokbroodje. Je hebt simpele, luxe, witte en bruine toastjes en broodjes. Ik vind het altijd lekker om te variëren. Zo is er voor ieder wat wils. Ik kies bijvoorbeeld vaak voor een paar stukjes wit of bruin stokbrood gecombineerd met wat naturel crackertjes of crackertjes met olijfoliesmaak voor een aparte twist. Ook lekker bij kaas is vijgen- of amandelbrood.

Stap 4: maak de plank af

Jouw perfecte kaasplank is niet af zonder een aantal kleine snacks toe te voegen. Altijd lekker voor wat afwisseling. Vul de gaten op in de kaasplank met heerlijke noten, gedroogd fruit, olijven, (zongedroogde) tomaatjes of druiven. Ook is het lekker om wat kleine potjes met jam of chutney neer te zetten op de plank om de kaas in te dippen. Ikzelf vind de combinatie van kaas met een mosterd-dille dip altijd heerlijk. Deze dipjes zijn kant-en-klaar en in verschillende smaken verkrijgbaar in de supermarkt, maar zijn ook makkelijk zelf vers te maken.

Stap 5: kies de juiste kaasmessen

Om ervoor te zorgen dat de kazen niet uit elkaar vallen of afbrokkelen, moet je ze met liefde behandelen. Hiervoor heb je de juiste messen nodig.

• Het gebruiken van een kaasmes met een dun lemmet zorgt ervoor dat de kaas niet blijft plakken voor zachte kazen.
• Een kaasmes dat niet meebuigt is handig voor harde kazen.
• Gebruik een mes met een flexibele en grote ronde bovenkant voor de smeerbare kazen.

Tip: met deze kaasmessenset kom je al een heel eind!

Stap 6: schenk een lekker wijntje in

De perfect kaassplank maak je compleet met een goede wijn. Maar welke wijn drink je bij welke kaassoort?

Combineer de romige kazen met een frisse, fruitige Riesling, Pinot Blanc of Sauvignon Blanc. Ook zijn romige kazen met een fruitige rosé een goede match.

Kies een volle en stevige rode wijn bij de harde kazen. Denk hierbij aan een Franse wijn zoals Syrah, Bordeaux of Mourvèdre.

Witte korstkazen zijn heerlijk in combinatie met een frisse witte wijn, zoals Chenin Blanc, Sauvignon Blanc of Riesling.

Combineer de blauwader kazen met een fruitige, zoete witte wijn zoals Riesling, Sauternes of Moscato. Of creëer een heerlijke smaaksensatie met een dessertwijn of een glas rode port.

Combineer rode korstkazen met een rode jonge, fruitige Franse wijn zoals Drouhin of een Mommessin. Of probeer een halfdroge witte wijn zoals Riesling met weinig zuren of een aromatische Gewürztraminer

Op de kaasplank leg je waarschijnlijk verschillende soorten kazen neer, namelijk één soort uit elke categorie. Dus welke wijn kies je dan?

Ga je voor rode wijn? Kies dan bijvoorbeeld een krachtige Barolo. Ook is een Cabernet Sauvignon of een Merlot een goede keuze voor bij de kaasplank. Meer zin in een witte wijn? Kies dan een zoete wijn zoals Bordeaux of een licht zoette dessertwijn zoals een Muscat.

Extra tips voor hoe je de perfecte kaasplank maakt

1. Snijd de kaas in verschillende vormen: punten, plakjes, opgerolde plakjes, blokjes etc.
2. Snijd van tevoren een paar plakjes kaas af en leg dit ertegenaan, dit ziet er uitnodigend uit.
3. Kies kazen die qua smaak, kleur en structuur verschillen voor een prachtige variatie.
4. Laat de kazen ten minste 2 uur van tevoren op kamertemperatuur komen voor het serveren. Zo komen de smaken en geuren van de kaas helemaal tot zijn recht.
5. Houd rekening met jouw gasten. Zijn er zwangere vrouwen of jonge kinderen bij, dan zijn niet alle kaassoorten geschikt.

Wanneer kun je beter geen kaasplankje serveren?

Niet alle kaassoorten zijn geschikt voor iedereen. Rauwmelkse kazen zijn gemaakt van rauwe melk en niet gepasteuriseerd, waardoor er verschillende soorten bacteriën in voor kunnen komen, zoals E. coli, salmonella, campylobacter of listeria. Dit kan gevaarlijk zijn voor bepaalde groepen mensen.

Q&A over rauwmelkse kazen

• Voor wie kan het eten van rauwmelkse kaas gevaarlijk zijn?

Voor zwangere vrouwen, jonge kinderen, zieken, mensen met een lage weerstand en ouderen kan het eten van rauwmelkse kaas gevaarlijk zijn.

• Waarom kan het eten van rauwmelkse kaas gevaarlijk zijn voor hen?

Zoals ik al schreef kan het ongepasteuriseerde melk in rauwmelkse kaas nog bepaalde soorten bacteriën bevatten. Deze bacteriën gaan normaal gesproken dood tijdens het pasteurisatieproces, waarbij schadelijke bacteriën vernietigd worden door het voedsel kort te verhitten. Deze bacteriën, en met name de listeria bacterie, kan voor een infectie zorgen. De listeria bacterie is gevaarlijk voor de ongeboren baby. Een infectie die door deze bacterie kan ontstaan, kan heftige gevolgen hebben. De infectie kan namelijk leiden tot vroeggeboorte, een miskraam of zelfs het overlijden van de baby voor de geboorte. Daarom kunnen zwangere vrouwen beter geen kaas eten die gemaakt is van rauwe melk. Daarnaast kunnen jonge kinderen ook beter geen rauwmelkse kazen eten, omdat zij vaak een verminderde weerstand hebben en daarom gevoeliger zijn voor voedselinfecties. Hetzelfde geldt voor zieken en ouderen.

• Wat zijn voorbeelden van rauwmelkse kazen?

De meeste zachte kaasvarianten zijn gemaakt van rauwe melk. Denk hierbij aan bepaalde briesoorten (boerenbrie), roquefort, gorgonzola en camembert. Pas vooral op met rauwmelkse kazen die een rijping hebben ondergaan, zoals schimmelkazen. Er zijn ook een aantal hardere kaassoorten die van rauwe melk gemaakt zijn, zoals bijvoorbeeld emmentaler. Ook zijn Nederlandse boerenkazen altijd van rauwe melk gemaakt.

• Hoe herken je een rauwmelke kaas?

Als een kaas gemaakt is van rauwmelkse kaas staat dit vermeld op het etiket. Dit is in Nederland verplicht. Soms staat het vermeld in het frans, namelijk als ‘aut lait cru’. Koop je het vers of zit er geen verpakking om de kaas? Vraag het dan even na bij de verkoper.

Hopelijk hebben jullie nu genoeg handvatten voor hoe je de perfecte kaasplank maakt. Iedereen een fijne kerst toegewenst. :-)

Benieuwd naar meer kerstrecepten?

• Probeer eens deze heerlijke stoofpeertjes zonder alcohol. Ook geschikt voor kinderen en zwangere vrouwen!
• Of dit heerlijke Deens rijstdessert, namelijk Risalamande,
• Kerstbrunch ideeën vind je in dit artikel.
• Als je opzoek bent naar een last minute kerstcadeau, ga dan zelf aan de slag met deze heerlijke chai scrub.