De Nationale Suiker Challenge, 30 dagen zonder suiker, SugarChallenge. Het is inmiddels wel duidelijk dat er veel gezondheidsrisico’s zitten aan suiker: overgewicht, diabetes type 2, hart- en vaatziekten en COPD zijn de bekendste en dan hebben we het nog niet eens over de psychische gevolgen. Toch eten we met z’n allen teveel suiker. Gelukkig zijn er veel initiatieven om je te helpen suikervrij te eten. Heb jij je er al eens aan gewaagd? Waarom is het toch zo moeilijk om van je “suikerverslaving” af te komen?
Verslavend?
Het goede nieuws is: suiker is niet verslavend. Wel stimuleert het de dopamineafgifte waardoor je hersenen schreeuwen om meer, meer, meer! Evolutionair gezien is dat logisch omdat zoete voedingsmiddelen in de natuur (zoals fruit) vol zitten met gezonde voedingsstoffen als vitamines, mineralen en energie. Maar wat vroeger een voordeel was, werkt nu in ons nadeel. De evolutie heeft zich nog niet aangepast aan het voedselaanbod van de 21e eeuw waar calorieën niet bepaald moeilijk te vinden zijn en veel suikerhoudend voedsel niet erg voedzaam is. Een mooi excuus voor je ongezonde eetgewoontes? Ik noem het een uitdaging!
Meer dan alleen vulling
Cold turkey alle suikers schrappen uit je dieet dan maar? Praktisch onmogelijk! Ten eerste omdat er ook suiker zit in gezonde voedingsmiddelen zoals de evolutie ons geleerd heeft. Bovendien zit er suiker in zowat al het eten dat je koopt, verschuild achter wat voor naam dan ook. Het zou dan ook veel te ingewikkeld worden om te ontdekken wat je wèl “mag” eten. Maar de belangrijkste reden waarom ik niet aanraad om van de ene op de andere dag te stoppen met suiker is simpelweg dat het leven er een stuk minder leuk van maak en daardoor niet vol te houden is. Het gaat er bij eten niet alleen om dat het je buik vult. Het heeft ook een sociale, culturele en psychologische functie. We gaan gezellig op de koffie, eten verdriet of stress weg om ons beter te voelen, we kunnen extreem genieten van een stuk chocoladetaart.
Tips om duurzaam minder suiker te eten
Een geen-suiker-challenge maakt je absoluut bewust van de hoeveelheid suiker die we vaak ongemerkt naar binnen werken. Maar jij én je omgeving zullen na afloop blij zijn dat het erop zit en je weer “normaal” kunt eten. Een periode afzien en je bent weer terug bij af. Ik zeg: laten we het simpel en leuk houden. Dat heeft de grootste kans op slagen en een positief effect op je gezondheid op de lange termijn. Hier een paar tips voor een duurzame verandering.
- Wees je bewust van de hoeveelheid suiker in je eten
Lees etiketten. Bekijk de ingrediëntenlijst en de voedingswaardetabel. Suiker bevindt zich in bewerkt voedsel waarvan je het vaak niet eens verwacht. Vergelijk merken en verschillende soorten broodbeleg/saus/drank/ontbijtgranen/etc. met elkaar en maak een verstandige keuze. En nog beter: vraag je eens af of je iets ook kunt vervangen door producten zónder etiket, onbewerkt dus (groenten, fruit, peulvruchten, noten, vlees, vis). Op die manier krijg je minder suiker en meer voedingsstoffen binnen. Win-win!
- Doe een experiment
True story: toen ik een tijdje in Canada woonde, vond ik het een week lang te koud om naar de supermarkt te gaan. Noodgedwongen heb ik toen mijn koffie zonder zoetje gedronken. En guess what? Al na een paar dagen was ik die smaak helemaal gewend. Sterker nog, sindsdien vind ik gezoete koffie smerig!
Doordat we ongemerkt zoveel suikerrijk voedsel eten zijn we langzaamaan aan steeds meer suiker gewend. En ook aan minder suiker kun je wennen! Je gaat een smaak waarderen als je het minstens zeven keer hebt geproefd. Reden om je kind toch die groenten te blijven aanbieden nadat hij het 2 of 3 keer heeft uitgespuugd. Maar ook om jezelf eens aan een experiment te onderwerpen. Drink jij suiker in je koffie of thee? Probeer slechts één week de suiker weg te laten (wel elke dag die 2 koppen koffie blijven drinken) en drink er dan weer eentje op de oude manier. Wat is er gebeurd?
- Zeg nee tegen zoete drankjes
Limonade, frisdrank en vruchtensap (vers én uit pak). Het zijn de geniepige suikers waar we ongemerkt liters van binnenkrijgen. En ze geven ons niet eens een verzadigd gevoel, dus het komt bovenop alle suikers in ons eten. Vervang ze door koffie, thee of water en je bent al heel goed op weg! Doe ook rustig aan met light frisdranken, want het zuur tast je tandglazuur aan. Bovendien wen je met die zoetstoffen ook niet aan minder zoete voeding. Vind je water saai? Spice it up met een smaakje: munt, gember, basilicum…
- Eet slim
Om je vast op weg te helpen, geef ik hier een aantal gezondere alternatieven voor suikerrijke producten. Pik er eerst een of een paar uit die je nog niet doet maar wel haalbaar lijken en schrap zo steeds meer suiker uit je dieet:
- Vervang frisdrank en vruchtensappen door water, thee en koffie zonder suiker
- Vervang pindakaas voor een versie met 100% pinda’s
- Vervang pakjes en zakjes door verse of gedroogde kruiden
- Maak je (pasta)saus zelf op basis van verse tomaten of tomatenblokjes uit blik, verse groenten en kruiden
- Vervang muesli in je yoghurt door een handje ongezouten noten
- Vervang roomijs door zelfgemaakt ijs zoals deze met chocolade en walnoten
- Vervang snoep en gebak door snackgroente en fruit of desnoods een stukje pure chocola
En onthoud: af en toe jezelf verwennen met een suikerbommetje is prima. Als de basis (80-90%) van je dieet maar voedzaam is. Dat houdt het leuk én gezond!
